Jaren geleden was ik in Indonesië met een groep. We bezochten een sloppenwijk en spraken heel wat mensen die daar woonden. De gesprekken gingen over de uitdagingen waar de mensen mee te maken hadden. Hoe konden ze hun kinderen genoeg eten geven? Hoe konden ze naar de dokter als ze ziek waren? Zo waren er genoeg problemen waar ik niet elke dag mee te maken heb. Want ik leef in het welvarende Nederland. Daar ben ik dankbaar voor, want ik heb er geen recht op.
De indrukwekkendste opmerking kwam van een jonge vrouw die duidelijk veel over dingen nadacht. Ze zei: ‘Wij hebben allerlei uitdagingen en problemen. Maar wat bij jullie een grote kwestie is, dat komt hier niet voor. Niemand is hier eenzaam.’ Het was een indringende typering van onze samenleving. Met alle voorspoed zijn er mensen die niet voldoende verbinding hebben met anderen.
De bijbel beschrijft vanaf de eerste bladzijde al dat de mens bedoeld is om in verbinding te leven. God maakt de mens om niet alleen te zijn. De eerste mens ervaart direct dat het eenzaam is om alleen te zijn. Je hebt een ander nodig om echt mens te zijn.
Hoe komt het toch dat in Indonesië de mensen minder eenzaam zijn dan in ons rijke Westen? Komt het omdat wij ons verstoppen in grote huizen met dichte deuren en het liefst met een alarmsysteem zodat niemand binnen kan komen? We hebben ook veel vierkante meters per persoon tot onze beschikking. De gemiddelde Nederlander heeft nu 53 vierkante meter tot zijn beschikking. Honderd jaar geleden was dat minder dan 15! Als je zoveel ruimte om je heen hebt is het misschien ook lastiger om en ander tegen te komen.
Er is misschien wel meer aan de hand dan alleen dat we verdwalen in onze grote. Harry Kunneman benoemde jaren geleden dat mensen in onze samenleving last hebben van hun ‘Dikke ik’. Kunneman bedoelde daarmee dat we afleren om rekening met elkaar te houden. Als ik haast heb in het verkeer, moet iedereen opzij gaan, maar als een ander op wil schieten, dan moet hij maar rekening houden met mij. Ik vind ‘Het dikke ik’ een mooie herkenbare uitdrukking. We nemen meer ruimte in. Dat geldt in het sociale verkeer en met de huizen die we bouwen.
Wat zou het mooi zijn als we weer iets meer snappen dat we gemaakt zijn om samen te leven. Dat is onze bestemming.
Op 14 april is er in De Regenboog een voorstelling van het Beleeftheater over dit thema onder de titel: Ikke en mijzelf. De avond start om 20.00 uur en is vrij toegankelijk.
Deze column verschijnt ook in de Harderwijker Courant
